هايپو گلا يسمي و درمان آن
هيپوگلايسمي (HYPOGLYCEMIA) يا كاهش قند خون مهم ترين مشكلي است كه در ديابت بوجود ميآيد و اغلب در اثر درمان با انسولين رخ ميدهد.
هيپوگليسمي عبارتست از قند خون زير 80 ميلي گرم در دسي ليتر يا قند خون زير 90 ميلي گرم در دسي ليتر همراه باعلائم مربوط به آن.
دلايل عمده ي هيپوگليسمي عبارتست از:
* تزريق دوز زياد انسولين يا مصرف بعضي از داروهاي كاهنده ي قند خون مانند سولفونيل اورهها و MEGLITINIDES . داروهاي ديگر، همچون ممانعت كنندههاي آلفاگلوكوزيداز، بي گوانيدها و THIAZOLIDINEDIONES هم وقتي همراه با ديگر داروها مصرف شوند ممكن است باعث هيپوگليسمي شوند.
* افزايش فعاليت فيزيكي يا انجام ورزش
* به تأخير انداختن صرف غذا يا حذف وعده هاي غذايي
* مصرف وعده هاي غذايي كه حجم كمي دارند.
* مصرف زياد الكل
علائم هيپوگليسمي عبارتند از: افزايش ضربان قلب، گرسنگي، سرگيجه، لرزش، اضطراب و حالات عصبي، تعريق، خواب آلودگي، گيجي و اشكال در تكلم.
در مواردي كه هيپوگليسمي در اثر مصرف انسولين ايجاد شده باشد، مصرف 10 گرم گلوكز خوراكي، قند خون را در طي 30 دقيقه تقريباً 40 ميلي گرم در دسي ليتر بالا ميبرد و مصرف 20 گرم گلوكز در طي 45 دقيقه قند خون را 60 ميلي گرم در دسي ليتر بالا ميبرد.
بعضي افراد در هنگام خواب دچار هيپوگليسمي ميشوند. علائم هيپوگليسمي شبانه عبارتند از : خواب بد و كابوس ديدن و فرياد كشيدن، تعريق زياد و خيس شدن لباس ها، احساس خستگي و تحريك پذيري در هنگام بيدار شدن از خواب.
البته در هنگام بروز
اضطراب و استرس، در اثر ترشح هورمون آدرنالين، علائمي شبيه به هيپوگليسمي در فرد بروز ميكند كه ممكن است اشتباهاً هيپوگليسمي تشخيص داده شود، بنابراين بهترين راه تشخيص هيپوگليسمي آزمايش قند خون است
.
درمان:
در موقع بروز هيپوگليسمي، وقتي كه آزمايش قند خون 70 ميلي گرم در دسي ليتر و كمتر را نشان ميدهد، توصيه ميشود كه فرد حداقل 15 گرم كربوهيدرات مصرف كند. بدين منظور يك شخص ديابتي بايد هميشه اين مقدار كربوهيدرات را همراه با خود داشته باشد كه اين مقدار معادل است با يكي از مواد غذايي زير:
- 3-2 قرص گلوكز
- نصف ليوان آب ميوه يا 120 سي سي
- 1 ليوان شير يا 240 سي سي
- 6-5 تكه بيسكوييت
- 2-1 قاشق چاي خوري شكر يا عسل
در مواردي كه هيپوگليسمي در اثر مصرف انسولين ايجاد شده باشد، مصرف 10 گرم گلوكز خوراكي، قند خون را در طي 30 دقيقه تقريباً 40 ميلي گرم در دسي ليتر بالا ميبرد و مصرف 20 گرم گلوكز در طي 45 دقيقه قند خون را 60 ميلي گرم در دسي ليتر بالا ميبرد.
15 دقيقه بعد از صرف كربوهيدرات قند خون بايد دوباره چك شود. اگر باز هم پايين بود، يك بار ديگر 15 گرم كربوهيدرات بايد مصرف شود و تا زماني كه قند خون حداقل به 70 ميلي گرم در دسي ليتر برسد، بايد اين كار تكرار شود.
بهتر است اگر يك ساعت به زمان صرف غذا وقت باقي است، يك ميان وعده ي كوچك خورده شود