پنوموني
التهاب بافت ريه كه يك يا دو طرف قفسهسينه را درگير ميكند و معمولا در اثر عفونت ايجاد ميشود، پنوموني يا عفونت ريه گفته ميشود. ممكن است، منبع عفونت ريه در نقطه ديگري از بدن باشد و از طريق جريان خون منجر به عفونت ريهها شود. اين بيماري به خصوص در افراد مسن و كودكان كمسن، خطرناك است.
علل پنوموني
- در اثر ارگانيسمهاي مختلفي شامل ويروسها، باكتريها، قارچها و انگلها ايجاد ميشود.
- در اثر استنشاق مواد شيميايي مانند بخارهاي سمي نيز التهاب ريه ايجاد ميشود.
- التهاب ريه در اثر استشاق مواد حساسيتزا ايجاد ميشود.
- مواجهه با موادي كه در محيط كار يا محيطهاي ديگر وجود دارند، باعث ايجاد التهاب در بافت ريه ميشود، مثلا در برخي كشاورزان در اثر تنفس گردوغبار، التهاب ريه رخ ميدهد.
- در بيشتر موارد، نوعي استرپتوكوك مسئول عفونت باكتريايي ريه است.
- در اثر استفراغ، بخشي از محتويات معده وارد ريهها ميشود و موجب التهاب ريهها ميگردد.
علائم پنوموني
تب و لرز
كم اشتهايي
سردرد
درد قفسه سينه: تنفس عميق يا سرفه، منجر به ايجاد درد عمقي در قفسه سينه ميشود.
سرفه: سرفه در ابتدا، خشك است. اما 1 تا 2 روز بعد، سرفه، خلطدار ميشود.
خلط معمولا زرد رنگ است و ممكن است رگههاي خوني داشته باشد.
تنگي نفس و تنفس سريع و سطحي
پس از درمان موفقيتآميز عفونت ريوي ممكن است احساس خستگي، كوتاهي نفس و سرفهي آزاردهنده و طولاني مدت را براي چند هفته داشتهباشيد كه طبيعي است
افراد در معرض ابتلا به پنوموني
كودكان خصوصا آنهايي كه بيماري مزمن دارند.
افراد مبتلا به بيماريهاي مزمن قلبي، ريوي، كبدي، كليوي، آسم، ديابت
افرادي كه سيگار ميكشند
افرادي كه سيستم ايمني ضعيفي دارند مانند افراد مبتلا به ايدز
افراد پير و ضعيف
افرادي كه طحال آنان با جراحي برداشته شده است
افراد الكلي
پيشگيري از پنوموني
- سيگار كشيدن بافت ريه را تخريب ميكند و ريه را نسبت به عفونتها آسيبپذير ميكند.
- براي باكتري پنوموكوك واكسني تهيه شده است، اما جزء برنامهي واكسيناسيون كشوري نيست. براي دريافت آن ميتوانيد به پزشك مراجعه كنيد.
- اگر بالاي 65 سال داريد، سيستم ايمني شما ضعيف شده است يا به بيماري مزمني مانند بيماري مزمن قلبي، ريوي، كليوي، كبدي، آسم و يا ديابت دچار هستيد، بايد واكسن پنوموكوك را دريافت كنيد. همچنين بايد به خوبي از خود مراقبت كنيد و براي پيشگيري از ابتلا به پنوموني ويروسي، واكسن آنفلوانزا بزنيد.
- اگر به هر علتي با جراحي، طحال شما برداشته شده است، دريافت واكسن پنوموكوك بسيار اهميت دارد.
- در صورت ابتلا به سرماخوردگي و ساير عفونتهاي تنفسي بايد نكات بهداشتي رعايت گردد تا از انتقال عوامل بيماريزا به افراد مستعد بيماري پيشگيري شود.
تشخيص پنوموني
با معاينات و برخي اقدامات ديگر (مانند: راديوگرافي)، بيماري تشخيص داده ميشود.
در موارد نادري، ممكن است يك بيماري شبيه به عفونت ريه باشد و به بررسيهاي بيشتر نياز باشد، مثلا سرطان ريه با چنين علائمي بروز ميكند.
درمان پنوموني
در مواردي به صورت سرپايي قابل درمان است و در موارد ديگر به صورت بستري صورت ميگيرد.
درمان آنتي بيوتيكي، فيزيوتراپي قفسه سينه، و در مواردي اكسيژن استفاده ميشوند.
در صورتي كه در 2 تا 3 ماه گذشته سفري به كشورهاي ديگر داشتهايد، بسيار مهم است كه فوراً اين موضوع را با پزشك خود در ميان بگذاريد. ممكن است نوع ارگانيسمي كه از مكانهاي ديگر موجب بيماري شما شده به درمان متفاوتي نياز داشته باشد.
بسته به نوع و شدت بيماري ممكن است درمان خوراكي يا تزريقي استفاده شود.
پس از درمان موفقيتآميز عفونت ريوي ممكن است احساس خستگي، كوتاهي نفس و سرفهي آزاردهنده و طولاني مدت را براي چند هفته داشتهباشيد كه طبيعي است.
آنفلوانزا ميتواند باعث پنوموني شود
بيماري آنفلوآنزاي معمولي، مبتلايان را دچار عفونت ريه و عوارض مغزي، قلبي عروقي، تورم مغز و نيز تورم سطح داخلي مخاط قلب كرده، حتي در مواردي منجر به مرگ مبتلايان به اين بيماري ميشود.
بهترين روش مقابله با عوارض اين بيماري، رعايت بهداشت فردي و واكسينه كردن افراد بر عليه آنفلوآنزا است
پزشكان، اواخر شهريور و اوايل پاييز را به عنوان زمان مناسب براي تزريق واكسين آنفلوآنزا توصيه ميكنن
آنفلوآنزا به شدت واگيردار ميباشد. رعايت نكردن بهداشت، سرفه و عطسه در فضاي باز، دست دادن، بوسيدن، مصرف مشترك ليوان و ظروف سبب انتقال اين بيماري شده و در مكانهايي كه اصول اوليه بهداشت فردي رعايت نميشود، شيوع بيشتري دارد.
مقايسه پنوموني و برونشيت
پنوموني اغلب شديدتر از برونشيت ميباشد. برونشيت، التهاب يا عفونت راههاي هوايي بزرگ (برونشها) ميباشد. در برخي مواقع، برونشيت و پنوموني همزمان رخ ميدهد كه به آن برونكوپنوموني ميگويند.
درمانهاي طبيعي پنوموني
- آويشن: به عنوان ضد اسپاسم در درمان سياه سرفه، برونشيت، عفونت ريه، سرماخوردگي و آنفلوآنزا استفاده ميشود. براي درمان سرفه، يك مشت آويشن را در يك ليتر آب جوشانده و آن را صاف كنيد، بعد 250 گرم عسل به آن اضافه كرده و هر روز نصف فنجان ميل كنيد.
- سير: ضدعفونيكننده قوي براي مجاري ريه است و مصرف آن به سرعت خلط سينه را كم ميكند. سوپ سير در زمستان، مجاري تنفسي را تقويت ميكند و براي مرض برونشيت مفيد است.
- كدو حلوايي: نرم كننده سينه و خنك كننده ميباشد.
- جوشانده عناب: تسكين دهنده براي درمان عفونتهاي گلو، برونشيت، رودهها و مجاري ادرار است. به اين صورت كه 30 تا 60 گرم عناب خشك را در يك ليتر آب به مدت نيم ساعت ميجوشانند و آن را مصرف ميكنند.
- دم كرده گل ختمي و برگ ختمي: براي درمان عفونتهاي مجاري تنفسي، تورم روده، انواع زكام، برونشيت، درد گلو، ورم حنجره و آنژين بسيار مفيد است.
- جوشانده خرما: 60 گرم خرما در يك ليتر آب جوش بريزيد و پس از ولرم شدن ميل كنيد. براي درمان زكام، درد گلو و عفونتهاي ريوي موثر است.
- جوشانده برگ كرفس: جوشانده 30 گرم برگ كرفس در يك ليتر آب مخلوط با شير، در درمان بيماريهاي ريوي و گرفتگي صدا موثر است.
- پياز: گوگرد پياز، پس از ورود به خون وقتي وارد ريهها شد، با عفونتهاي مجاري تنفسي مبارزه ميكند.
- جوشانده انجير: براي درمان برونشيتهاي كهنه داراي خاصيت فوق العاده اي است.
- آب هويج: در رفع ترشحات برونشها و ريهها فوق العاده موثر است.