ديابت چيست ؟
ديابت يك اختلال در سوخت و ساز(متابوليسم) بدن است در حالت طبيعي، غذا در معده تبديل به گلوكز يا قند خون مي شود. قند از معده وارد جريان خون مي شود. لوزالمعده (پانكراس) هورمون انسولين را ترشح مي كند و اين هورمون باعث مي شود قند از جريان خون وارد سلول هاي بدن شود. در نتيجه مقدار قند خون در حد نرمال و متعادل باقي مي ماند.
ولي در بيماري ديابت، انسولين به ميزان كافي در بدن وجود ندارد و يا انسولين موجود قادر نيست تا وظايف خود را به درستي انجام دهد، در نتيجه به علت وجود مقاومت در برابر آن، قند خون نمي تواند به طور موثري وارد سلول هاي بدن شود و مقدار آن بالا مي رود (تصوير بالا اين فرآيند را به خوبي نشان مي دهد. روي آن كليك كنيد).
انسولين هورموني است كه توسط سلولهاي "بتا" واقع در پانكراس ترشح مي شود و وظيفه ي اصلي آن كاهش قند خون است.
پانكراسنيز يكي از غدد دستگاه گوارش است كه در پشت معده قرار دارد. بالا بودن قند خون در دراز مدت باعث بروز عوارضي در سيستم قلب و عروق، كليهها، چشم و سلسله ي اعصاب مي گردد.
انواع بيماري ديابت
به طور كلي ديابت به چهار گروه ديابت نوع 1، ديابت نوع 2، ديابت حاملگي و ديابت به علل متفرقه تقسيم بندي مي شود.
ديابت نوع1:
در ديابت نوع 1 كه 15- 10درصد كل موارد ديابت را تشكيل مي دهد، توليد انسولين از پانكراس به علت از بين رفتن سلولهاي سازنده ي انسولين، متوقف مي شود. به همين دليل افراد مبتلا به اين نوع ديابت بايد از بدو تشخيص، انسولين مورد نياز بدن را به صورت تزريقات روزانه تأمين كنند. به همين دليل به آن "ديابت وابسته به انسولين" نيز مي گويند.
ديابت نوع 1 اغلب در سنين زير 30 سال به وجود مي آيد، لذا به آن "ديابت جواني" نيز مي گويند.
ديابت نوع2:
ديابت نوع 2 بيشتر در بالغين بالاي 30 سال و چاق ديده مي شود كه 90- 85 درصد كل موارد ديابت را شامل مي گردد و انسولين توليد شده از پانكراس در اين افراد به خوبي عمل نمي كند. در واقع يا پانكراس به اندازه ي كافي انسولين ترشح نمي كند و يا اين كه انسولين ترشح شده، به علت وجود مقاومت سلول ها به انسولين مخصوصاً در افراد چاق، فاقد كارآيي لازم است.
به اين نوع ديابت، "ديابت غير وابسته به انسولين" يا "ديابت بزرگسالان" نيز مي گويند.
ديابت حاملگي:
ديابت حاملگي به ديابتي گفته مي شود كه براي اولين بار در طول حاملگي تشخيص داده شود. اين نوع ديابت معمولاً گذراست و بعد از اتمام حاملگي بهبود مي يابد. خانمهاي مبتلا به ديابت حاملگي بعداً در معرض خطر ابتلا به ديابت نوع 2 هستند.
ديابت با علل متفرقه:
از علل متفرقه ي ديابت مي توان به جراحي، داروها (مثل كورتيكواستروئيدها)، سوء تغذيه و عفونت اشاره كرد.
5 اصل كنترل ديابت عبارتند از:
آموزش، كنترل روزانه، تغذيه ي صحيح، فعاليت جسماني و مصرف منظم داروها (قرص يا تزريق انسولين)